Các loại van chặn lửa phổ biến trên thị trường

Trong một hệ thống phòng cháy chữa cháy (PCCC) toàn diện, bên cạnh các thiết bị báo cháy, chữa cháy và quạt hút khói, các loại van chặn lửa đóng vai trò thầm lặng nhưng cực kỳ quan trọng. Bài viết này, Vật Liệu Toàn Cầu sẽ cùng bạn khám phá chi tiết về các loại van chặn lửa phổ biến trên thị trường, từ van chặn lửa tự động đến van ngăn lửa cơ học và tầm quan trọng của chúng trong việc thiết lập một hệ thống PCCC hiệu quả.

Vai trò thiết yếu của van chặn lửa trong hệ thống PCCC

Trong bất kỳ đám cháy nào, đường ống gió thường trở thành con đường lây lan nhanh chóng của khói, khí độc và nhiệt độ cao từ khu vực cháy sang các khu vực an toàn khác. Điều này không chỉ làm tăng nguy cơ ngạt khói cho người dân mà còn có thể phá hủy nhanh chóng kết cấu công trình. Van chặn lửa (Fire Damper) ra đời để giải quyết vấn đề này. Chức năng chính của chúng là:

• Ngăn chặn lửa và khói lây lan: Khi nhiệt độ trong đường ống đạt đến ngưỡng nguy hiểm, van sẽ tự động đóng lại, tạo thành một rào cản vật lý, ngăn không cho lửa và khói di chuyển qua.
• Bảo toàn tính toàn vẹn của các khoang cháy: Giúp giữ lửa và khói giới hạn trong một khu vực nhất định, bảo vệ các khu vực lân cận và lối thoát hiểm.
• Tăng thời gian thoát hiểm và cứu nạn: Kéo dài thời gian cho người dân sơ tán và lực lượng cứu hỏa tiếp cận đám cháy.

Việc lựa chọn và lắp đặt đúng các loại van chặn lửa phù hợp là yếu tố sống còn để đảm bảo hiệu quả của hệ thống PCCC thụ động.

Các loại van chặn lửa phổ biến trên thị trường

Trên thị trường hiện nay có nhiều các loại van chặn lửa khác nhau, được phân loại dựa trên cơ chế hoạt động, cấu tạo và mục đích sử dụng. Dưới đây là những loại phổ biến:

1. Van chặn lửa cầu chì (Fuse Link Fire Damper)

Đặc điểm:

• Cơ chế hoạt động: Đây là loại van ngăn lửa cơ học phổ biến nhất, hoạt động dựa trên nguyên lý cảm biến nhiệt đơn giản. Van được trang bị một cầu chì nhiệt (fuse link) làm từ vật liệu có điểm nóng chảy nhất định (thường là 72°C, 100°C hoặc 165°C tùy ứng dụng). Khi nhiệt độ trong đường ống gió đạt đến ngưỡng này, cầu chì sẽ tan chảy, giải phóng chốt hãm.
• Cách đóng: Khi chốt hãm được giải phóng, các lá van sẽ tự động đóng sập lại nhờ lực của lò xo hoặc trọng lực. Lá van được thiết kế để đóng kín hoàn toàn, ngăn chặn lửa và khói.
• Cấu tạo: Thường làm bằng thép mạ kẽm hoặc thép không gỉ, với các lá van bằng vật liệu chịu lửa.

Ưu điểm:

• Đơn giản, đáng tin cậy: Cơ chế hoạt động thuần túy vật lý, ít phụ thuộc vào hệ thống điện hoặc điều khiển phức tạp, do đó có độ tin cậy cao.
• Chi phí hợp lý: Giá thành thường thấp hơn so với van động cơ, phù hợp với nhiều dự án.
• Dễ lắp đặt và bảo trì: Không yêu cầu đấu nối điện phức tạp, việc kiểm tra và thay thế cầu chì tương đối đơn giản.

Nhược điểm:

• Một lần sử dụng: Sau khi kích hoạt (cầu chì nóng chảy), van phải được thay thế cầu chì và reset thủ công.
• Không thể điều khiển từ xa: Không thể đóng/mở van từ tủ điều khiển trung tâm.
• Chỉ phản ứng với nhiệt độ: Không phản ứng với khói trước khi nhiệt độ đạt ngưỡng.

Ứng dụng:

• Phổ biến trong các công trình dân dụng, nhà xưởng quy mô vừa và nhỏ, nơi yêu cầu giải pháp chống cháy hiệu quả nhưng đơn giản và kinh tế.
• Lắp đặt tại các vị trí đường ống gió xuyên tường, sàn ngăn cháy, đặc biệt ở những khu vực không yêu cầu điều khiển linh hoạt bằng hệ thống BMS (Building Management System).

2. Van chặn lửa động cơ

Đặc điểm:

• Cơ chế hoạt động: Đây là loại van chặn lửa tự động hiện đại hơn, được trang bị một động cơ điện (actuator) và thường kết nối với hệ thống báo cháy trung tâm (FAS - Fire Alarm System) hoặc hệ thống quản lý tòa nhà (BMS).
• Kích hoạt linh hoạt: Khi có tín hiệu cháy (từ đầu báo khói hoặc đầu báo nhiệt), FAS/BMS sẽ gửi lệnh kích hoạt động cơ, làm van đóng lại.
• Kiểm soát khói: Đặc biệt, các loại van ngăn cháy cho đường ống gió tích hợp chức năng khói (smoke damper) có thể được điều khiển để đóng/mở linh hoạt theo kịch bản PCCC, chỉ để hút khói ở khu vực nhất định hoặc ngăn khói lan vào các khu vực khác.
• Cấu tạo: Bao gồm thân van, lá van, động cơ điện, bộ phận cảm biến nhiệt (có thể là rơ-le nhiệt hoặc cầu chì dự phòng).

Ưu điểm:

• Điều khiển từ xa: Có thể đóng/mở van từ tủ điều khiển trung tâm, cho phép quản lý hệ thống PCCC hiệu quả hơn.
• Khả năng reset tự động: Nhiều loại van động cơ có thể tự động reset sau khi sự cố được xử lý, tiết kiệm thời gian và chi phí.
• Phản ứng với nhiều tín hiệu: Có thể kết hợp phản ứng với cả tín hiệu khói và nhiệt độ, mang lại khả năng chống cháy/khói toàn diện hơn.
• Kiểm soát linh hoạt: Đặc biệt quan trọng đối với van khói hoặc van kết hợp, cho phép điều khiển luồng khói theo kịch bản thoát hiểm và chữa cháy.

Nhược điểm:

• Chi phí cao hơn: Do có thêm động cơ điện và yêu cầu tích hợp vào hệ thống điều khiển.
• Phụ thuộc vào nguồn điện: Cần đảm bảo nguồn điện cấp cho động cơ, thường yêu cầu nguồn điện dự phòng.
• Phức tạp hơn trong lắp đặt và bảo trì: Yêu cầu kỹ thuật viên có kinh nghiệm về cả cơ khí và điện.

Ứng dụng:

• Phổ biến trong các công trình phức tạp như tòa nhà cao tầng, trung tâm thương mại, sân bay, bệnh viện, nhà máy lớn, nơi cần hệ thống PCCC thông minh và khả năng kiểm soát linh hoạt.
• Đặc biệt quan trọng trong các hệ thống thông gió/điều hòa không khí phức tạp, nơi cần kiểm soát chặt chẽ cả lửa và khói.

Tiêu chuẩn và lưu ý khi lắp đặt van chặn lửa

Để đảm bảo hiệu quả của các loại van chặn lửa, việc lắp đặt phải tuân thủ nghiêm ngặt các tiêu chuẩn PCCC hiện hành (QCVN, TCVN và các Nghị định liên quan).

• Vị trí lắp đặt: Phải đúng theo bản vẽ thiết kế PCCC đã được thẩm duyệt, thường là tại điểm xuyên tường, sàn ngăn cháy.
• Giới hạn chịu lửa (EI): Van phải có giới hạn chịu lửa phù hợp với kết cấu mà nó xuyên qua. Ví dụ, nếu tường là EI 90, van cũng phải là EI 90 hoặc cao hơn.
• Kết nối chắc chắn: Van phải được cố định chắc chắn vào kết cấu bằng bulong hoặc các phương pháp được phê duyệt, đảm bảo không bị xê dịch khi hoạt động hoặc dưới tác động của nhiệt.
• Bít kín khe hở: Mọi khe hở giữa khung van và kết cấu tường/sàn phải được bịt kín bằng vật liệu chống cháy chuyên dụng (ví dụ: vữa chống cháy, tấm chống cháy Global Titan Fireboard cắt vừa khít và kết hợp với keo chống cháy), để duy trì tính toàn vẹn lửa của khoang.
• Kiểm tra và bảo dưỡng định kỳ: Van chặn lửa cần được kiểm tra, bảo dưỡng định kỳ (thử đóng/mở) để đảm bảo chúng luôn trong trạng thái sẵn sàng hoạt động khi có sự cố.

Vật Liệu Toàn Cầu – Giải pháp van chặn lửa và PCCC uy tín

Tại Vật Liệu Toàn Cầu, chúng tôi hiểu rằng một hệ thống PCCC hoàn hảo cần sự đồng bộ từ vật liệu đến thiết bị. Chúng tôi tự hào cung cấp các loại van chặn lửa chất lượng cao, từ van chặn lửa tự động, van ngăn lửa cơ học đến van ngăn cháy cho đường ống gió với đầy đủ chứng nhận kiểm định.

Bên cạnh đó, Vật Liệu Toàn Cầu còn cung cấp các vật liệu chống cháy hàng đầu như tấm Global Titan Fireboard, giải pháp tối ưu để bọc ống gió chống cháy, làm vách ngăn, trần chống cháy, góp phần hoàn thiện hệ thống PCCC của bạn một cách hiệu quả nhất.

Các loại van chặn lửa là những thành phần không thể thiếu trong chiến lược PCCC thụ động của mọi công trình. Việc lựa chọn đúng loại van và đảm bảo quy trình lắp đặt chuẩn kỹ thuật sẽ giúp ngăn chặn hiệu quả sự lây lan của lửa và khói, bảo vệ tài sản và quan trọng nhất là tính mạng con người.

Hãy liên hệ với Vật Liệu Toàn Cầu ngay hôm nay để nhận được sự tư vấn chuyên sâu về các loại van chặn lửa và các giải pháp PCCC toàn diện, đảm bảo công trình của bạn luôn an toàn và tuân thủ mọi quy định pháp luật.